WYBRANE MONOGRAFIE CZŁONKÓW STOWARZYSZENIA PCAMC
Miśkiewicz K., Wojaczek A.:
Radiokomunikacja w kopalniach podziemnych.
Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice, 2020

Kopalnia podziemna jest nietypowym środowiskiem dla systemów radiokomunikacyjnych. Ze względu na sposób realizacji systemów radiokomunikacyjnych w kopalniach podziemnych wyróżnia się:

  • systemy TTE (through the earth) wykorzystujące propagację fal elektromagnetycznych przez górotwór,
  • systemy TTW (through the wire) wykorzystujące dla propagacji sygnału radiowego elementy metalowe wyposażenia wyrobisk takie jak np. liny urządzeń wyciągowych, ,
  • systemy TTA (through the air) wykorzystujące propagację fal elektromagnetycznych  wewnątrz wyrobiska ,

Systemy TTA wykorzystują fale elektromagnetyczne  zakresu częstotliwościach (zakres UHF 0,3 – 3 GHz oraz zakres VHF po-wyżej 150 MHz) charakteryzują się tym, że ich długość jest mniejsza od poprzecznych rozmiarów wyrobisk co ma istotne znaczenie w propagacji tych fal w wyrobiskach podziemnych.  Dzięki zjawiskom odbicia, załamania oraz rozproszenia systemy TTA mogą zapewnić zasięg łączności zarówno w warunkach widzialności a także przy pbrku warnków widzialności

Dla zwiększenia zasięgu łśączności radiowej systemy TTA są uzupełniane o sieć szkieletową w postaci:

  • systemów z przewodem promieniującym,
  • sieci punktów dostępowych połączonych kablową siecią telekomunikacyjną,
  • sieci punktów dostępowych połączonych (częściowo) łączami radiowymi.
W monografii przedstawiono teoretyczne podsatawy propagacji fal elekromagnetycznych w warunkach kopalń podziemnych oraz  przgląd rozwiązań systemów radiokomunikacyjnych dla kopalń realizujących usługi głosowe, identyfikację i lokalizację personelu oraz maszyn a także systemy antykolizyjne

Miśkiewicz K., Wojaczek A.:
Telekomunikacja w górnictwie, Systemy łączności telefonicznej, alarmowej i głośnomówiącej.
Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice, 2018

W kopalniach podziemnych stosuje się szereg systemów realizujących usługi głosowe takich jak:

  • systemy łączności telefonicznej,
  • systemy łączności alarmowej,
  • systemy technologicznej łączności głośnomówiącej,
  • systemy łączności szybowej,
  • systemy łączności dla potrzeb ratownictwa góniczego.
  System łączności alarmowej Głównym elementem systemów łączności telefonicznej i alarmowej jest serwer telekomunikacyjny realizujący komutację oraz szereg dodatkowych usług. W monografii omówiano stosowane w kopalniach serwery telekomunikacyjne DGT Millenium, DGT IPnova, AVAYA Definity, AVAYA AURA, Hicom 300, OpenScape 4000.  Przedstawiono również możliwości zastoswania telefonii VoIP w kopalniach.
        Systemy łączności alarmowej udostępniają użytkownikom dodatkowe funkcje takie jak monitoring łącza abonenckiego, możliwość nadawania sygnału alarmowego i głośnomówiacych sygnału słownych. Systemy łączności telefonicznej i alarmowej sa uzupełniane o pulpity dyspozytorkie które umożliwiają dyspozytorowi realizację dodatkowych usług takich jak obsługa kolejek abonentów, obługa gorących linii, możliwość wejścia na trzeciego. W monografii omówiaono systemy łączności alarmowj HETMAN, SAT oraz ZEUS.
        Stosowanie systemów łączności telefonciznej i alarmowej w kopalniach metanowych wymaga zastosowania iskrobezpiecznych telefonów i telefnów sygnalizatorów oraz odpowiednich barier iskrobezpiecznych pomiędzy iskrobezpiecznym telefonem i serwerem telekomunikacyjnym. W monografii przedstawiono iskrobezpieczne elementy łączności telefonicznej i alarmowej firmy COMONET, TELVIS i ELEKTROMETAL.
W ścianach oraz wzdłuż dróg transposru przenośnikowego stosowane są systemy łączności głośnomówiące realizujące również awaryjne wyłączenie i blokadę przenośnika a także emisję sysgnału ostrzegawczego przed rozruchem. W monografii pokazano rowiązania łączności głośnomówoącej firm ATUT, ELTEL, BECKER-WARKOP, ELEKTROMETAL, CABOAUTOMATYKA
Ponadto przedstawiono specjalizowane systemy łączności szybowej firm TELOS, TELVIS oraz system łączności dla ratownictwa. Omówiono również  problemy bezprzewowego i gwarantowanego zasilania urządzeń łączności telefonicznej i alarmowej.

Miśkiewicz K., Wojaczek A.:
Telekomunikacja w górnictwie, Wybrane zagadnienia teletransmisyjne.
Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice, 2018
Dla potrzeb transmisji w górnictwie stosuje się zarówno kable telekomunikacyjne miedziane jak i kable światłowodowe. W podręczniku omówiono parametry elektryczne  kabli telekomunikacyjnych zwracając szczegolna uwagę na parametry transmisyjne taki jak impedaja falowa, tłumienność falowa oraz prametry sprzeżeniowe takie jak tłumienność zbliżnoprzenikowa i zdalnoprzenikowa.  Rozdział o parametrach kabli zilustrowano przykładami liczbowymi.
Przedstawiono liczne przykłady budowy miedzianych kabli telekomunikacyjnych dla różnorodnych zastosowań w tym także w górnictwie.
Omówiono budowę, i właściwości włókien światłowodowych i kabli światłowodowych. Zwrócono szczególna uwagę na budową telekomunikacyjnych sieci kablowych w kopalniach podziemnych.
Zagrożenie wybuchem metanu i pyłu węglowego w kopalniach wegla i zagrożenie wybudhem metanu w kopalniach soli narzuca restykcyjne wymagania na budowę i spozób eksploatacji urządzeń elektrycznych w podziemiach kopalń w tym róznież urządzeń telekomunikacyjnych.  W przestrzenmiach zagrożonych wybuchem można stosować urżądzenia elektrydzne budowy przeciwwybuchowej, które muszą spełniaać wymagania Dyrektywy ATEX. W podręczniku omówiono klasyfikację przestrzeni zagrożonych wybuchem, sposoby budowy i oznakowania urządzeń budowy przeciwwybuchowej .  Zwrócono uwagę na konieczność wykonania badania typu oraz sporządzenia deklaracji zgodności dla urzązeń budowy przeciwwybuchowej.
W kopalniach eksploatowane są sieci telekomunikacyjne  miedziane jak i światłowodowe.  Przedstawiono strukturę magistralnych jak i oddziałowych sieci telekomunikacyjnych z uwzględnieniem stosowanych szaf, przełącznic, zestawów rozdzielczych i łączówek.
Współczesna telekomunkacja w coraz większym stopniu wykorzystuje technik cyfrową. Omówiono zasady przetwarzania analogowego sygnału mowy na postać cyfrową, a także podstawowe włąściwości protokołów stosowanych w systemach teletransmisyjnych.
Przedstawiono wybrane rozwiązania systemów teletransmisyjnych przewidziane do stosowania w kopalniach metanowych.

Heyduk A.:
Metody akwizycji i przetwarzania obrazów dwuwymiarowych i trójwymiarowych
w wizyjne analizie granulometrycznej
Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice, 2017

Praca zbiorowa pod redakcją A. Wojaczka i A. Dyczko
Monitoring wybranych procesów technologicznych w kopalniach podziemnych
Wydawnictwo Katedry Elektryfikacji i Automatyzacji Górnictwa
Politechniki Śląskiej, Gliwice, 2015
  1. Wojaczek A.: Możliwości monitoringu maszyn i sieci elektroenergetycznych w podziemnych kopalniach węgla
  2. Sobczyk J., Piętowski |T., Grzyśka T.: System monitorowania pracy samojezdnych maszyn górniczych w kopalniach KGHM Polska Miedź SA - rejestracja wybranych parametrów pracy maszyn
  3. Andrzejewski M., Borkowski L.: Kierunki rozwoju monitoringu pracy maszyn i urządzeń górniczych w KGHM Polska Miedź S.A
  4. Wojaczek A., Lubryka J., Opielka K., Stojek M.: Systemy monitoringu i wizualizacji grupy EH-View typu EH-MineView
  5. Bazan Ł., Diederich R., Gajda W., Lubryka J., Ptak K.: Monitorowanie podporności elementów obudowy zmechanizowanej - system EH-PressCater
  6. Sobczyk J., Krzykawski D., Ziewiecki W.: Budowa Centrum Nadzoru Energomechanicznego jako element monitorowania i wizualizacji procesów technologicznych oraz integracji systemów dyspozytorskich
  7. Andrzejewski M., Borkowski L.: Monitoring i zdalne sterowanie wybranymi urządzeniami w KGHM Polska Miedź SA O/ZG .Polkowice-Sieroszowice''
  8. Wojaczek A.: Dyspozytorski system monitoringu i wizualizacji THOR dla podziemnego
  9. zakładu górniczego
  10. Paszek A., Płonka A.: System Prezentacji Procesów przemysłowych SP3
  11.  Borecki J., Gatnar K.: Monitoring potrzeb |energetycznych \JSW S.A. – synergia górnictwa i energetyki
  12.  Małachowski M.: Monitoring optyczny osiadania się pyłu węglowego w wyrobisku górniczym
  13.  Mazik P., Sikora M.: Monitorowanie zagrożeń sejsmicznych w kopalnianej stacji geofizyki górniczej
  14.  Polak R., Dyczko A.: Integracja i udostępnianie danych rejestrowanych przez systemy techniczne jako kluczowy czynnik rozwoju i transformacji systemów monitoringu w kopalniach podziemnych

Wojaczek A.:
Wpływ środowiska technicznego kopalń podziemnych na transmisję
sygnałów w dołowych sieciach telekomunikacyjnych 
Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice. 2014

W monografii przedstawiono aktualny stan systemów telekomunikacyjnych w polskich kopalniach podziemnych w zakresie funkcjonalności systemów rozległości sieci telekomunikacyjnych jak i liczby urządzeń końcowych poszczególnych systemów.

Omówiono wpływ środowiska technicznego kopalń na strukturę sieci telekomunikacyjnej, konstrukcję urządzeń telekomunikacyjnych oraz możliwości zasilania urzązeń telekomunikacyjnych zwracając szczególna uwagę na zagrożenie wybuchem metanu i pyłu węglowego.

W monografii przedstawiono obszerną analizę właściwości torów symetrycznych w kopalnianych miedzianych sieciach balowych. Zazwyczaj tory symetryczne wraz z urządzeniami teletransmisyjnymi analizuje się jako łańcuchowe połączenie czwórników. W kopalnianych sieciach  telekomunikacyjnych ze względu na oddziaływanie zewnęrznych zakłóceń o charakterze elektromagnetycznym (sieci elektroenergetyczne zasilające odbiorniki nieliniowe oraz sieci trakcyjne) takie podejście jest niewystarczające. Autor zastosował modele elementów sieci telekomunikacyjnej w postaci czterowrotnika opisanego macierzą łańcuchową.  Dla czterowrotnika zostały zdefiniowane parametry transmisyjne uzupełnione o parametry asymetrii.
W dodatku przedstawiono wyniki analiz i pomiarów rezeczywistych elementów kopalnianych systemów telekomunikacyjnych z zastosowaniem teorii czterowrotników.

Cierpisz S.:
Automatyczna regulacja procesu wzbogacania węgla w osadzarkach
Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice. 2012

Praca zbiorowa pod redakcją A. Wojaczka i A. Dyczko
Systemy telekomunikacyjne, monitoring i wizualizacja podziemnej eksploatacji złóż
Wydawnictwo Fundacji dla AGH, Kraków 2011
  1. Wojaczek A.: Miśkiewicz K..: Monitorowanie procesów technologicznych i parametrów bezpieczeństwa w systemach dyspozytorskich kopalń
  2. Cierpisz S.: Stan aktualny i perspektywy rozwoju dyspozytorskich systemów sterowania i wizualizacji procesów mechanicznej przeróbki węgla 
  3. Gołos J.: Systemy wizualizacji w polskich kopalniach miedzi  
  4. Andrzejewski M., Borkowski L.: Światłowodowy system transmisji danych dla potrzeb systemów łączności i automatyki na bazie systemu FOX w KGHM Polska Miedź S.A.  
  5. Korski J., Leks Z., Olszynka A.: Systemy telekomunikacyjne w Kompanii Węglowej  
  6. Krzystanek Z., Trenczek S., Sikora M.: Monitorowanie zagrożeń aerologicznych i parametrów technologicznych w ścianie wydobywczej z elementami predykcji zagrożenia metanowego  
  7. Wojaczek A.: Miśkiewicz K.: Wybrane problemy lokalizacji maszyn i ludzi w kopalniach podziemnych
  8. Tor A., Dzierżęga J.: Znaczenie monitoringu oraz identyfikacji pracowników dla poprawy bezpieczeństwa pracy i efektywności produkcji w kopalniach Jastrzębskiej Spółki Węglowej  
  9. Galowy G., Konieczny G., Krzykawski D.: Bezprzewodowy system lokalizacji załogi i urządzeń w zakładzie górniczym
  10. Dylong A., Kielar J., Krzykawski D.: Wizualny system ostrzegawczy WSO jako nowy środek przekazu informacji o zagrożeniach w wyrobiskach podziemnych kopalń  
  11. Huss W., Prus L.: Monitoring stanu eksploatacyjnego maszyn przy pomocy sieci Cyfrowych Rejestratorów Danych
  12. Mundry S., Wesselman J.: Automatyzacja wybierania ścianowego - metoda uzyskania wysoce zintegrowanych zautomatyzowanych systemów ścianowych 
  13. Timler M., Wojaczek A.: Światłowodowe systemy teletransmisyjne w układach monitorowania procesów technologicznych kopalń
  14. Sobczyk J., Wojaczek A.: Monitorowanie maszyn i urządzeń dołowych z wykorzystaniem systemu SMoK

Miśkiewicz K., Wojaczek A., Wojtas P.:
Systemy dyspozytorskie kopalń podziemnych i ich integracja
Wybrane problemy
Wydawnictwo Politechniki Śłąskiej. Gliwice, 2011


We współczesnej kopalni funkcjonuje szereg zajmujacych się nadzorem nad produkcją i bezpieczeństwem załogi, gazometrią, geofizyką oraz stanem maszyn, uządzeń i sieci elektroenergetycznych. Dyspozytorzy uzyskują informacje od posługiwanych systemów i najczęściej wydaja polecenia posługując się systemami łączności telefonicznej, alarmowej oraz radiowej.
W monografii przedstawiono stosowane w polskich kopalniach  systemy kontroli produkcji, systemy gazometryczne, systemy sejsmiczne, systemy lokalizacji załogi a także systemy łączności telefonicznej i alarmowej.
Wyróżniono następujące rodzaje integracji:
  • integracja funkcjonalna w której różne systemy o podobnych funkcjach są połączone w jeden system; przykładem jest integracja łączności telefonicznej i alarmowej w systemach SYAT, SAT, HETMAN,
  • integracja transmisji w której sygnały różnych urządzeń są transmitowane wspólnym systemem transmisyjnmym; przykładem jest system transmisyjny ZIST,
  • integracja przestrzenna w której urządzenia stacyjne systemów dyspozytorskich kilku kopalń zostaja połączone w jeden system obsługiwany przez wspólna dyspozytornię,
  • integracja międzysystemowa w której urzążenia stacyjne różnych systemów są łączone ze sobą dla reqalizacji odpowiednich funkcji; przykładem jest połączenie systemów gazometrycznych (SMP, CST) i systemów alarmowania (SAT, HETMAN) dla realizacji funkcji samoczynnego rozgłaszania sygnałów i komunikactów alarmowych w przypadku przekroczenia wartości  progowej stężenia metanu w wyznaczonych wyrobiskach.
W przypadku gdy elementem integrującym systemy dyspozytorskie jest dyspozytor, istotne są prawidłowe zachowania dyspozytora, które można określić jako "niezawodność". Nniezawodność dyspozytora w kopalni została określona metodą SPAR-H.

Miśkiewicz K., Wojaczek A.:
Systemy radiokomunikacji z kablem promieniującym
w kopalniach poddziemnych
Wydawnictwo Politechniki Śłąskiej. Gliwice, 2010
Omawiana książka jest pierwszą w Polsce i jedną z nielicznych w świecie monografią, która na prawie 200 stronach omawia zagadnienia teoretyczne, wymogi formalne, stan aktualny oraz dotychczasowe osiągnięcia w zakresie budowy i eksploatacji systemów radiokomunikacyjnych z przewodem promieniującym w wyrobiskach podziemnych. Systemy radiokomunikacyjne z przewodem promieniującym są stosowane nie tylko w kopalniach podziemnych lecz także w tunelach drogowych i kolejowych a także w liniach metra.
W książce omówiono podstawowe właściwości fal elektromagnetycznych i ich widmo, ograniczenia formalne stosowania i użytkowania urządzeń radiowych takie jak: Tablica Przeznaczeń Częstotliwości, konieczność uzyskania pozwolenia radiowego, wymagania dyrektyw UE (telekomunikacyjnej, kompatybilnościowej, czy przeciwwybuchowej ATEX).
W monografii przedstawiono zasadę działania przewodu promieniującego, jego właściwości  elektryczne oraz przykłady budowy  tegorodzaju przewodów. Zapewnienie pokrycia radiowego w kokpalni podziemnej wymaga budowy rozbudowanego układu przewodu promieniującego wraz z takimi elementami jak wzmaciniaki, rozgałęźniki, terminatory, sprzęgacze oraz stacje bazowe. Omówiono stosowane w kopalniach systemy radiokomunikacji z przewodem promieniującym takie jak MCA 1000, FLEXCOM, MULTICOM, BekerCom, GABI-98, DOTRA . Przedstawiono również przykłady realizacji systemów radiokomunikacji z przewodem promieniującym w kopalni metanowej i niemetanowej..

Krasucki F., Miśkiewicz K., Wojaczek A., Frączek S.:
Electromagnetic Compatibility in Underground MIning
Selected Problems
Edited by Krasucki F.
ELSEVIER, PWN, 1993
Theoretical and practical problems of electromagnetic fields occurrence and their interaction as sinusoidal and pulse interferences are presented in this publication. The range and methods of electromagnetic interferences measurements performed in mines have been discussed, and the summary of results is also presented. Interaction between sources and electric equipment in underground coal mines has been analysed.
It has been shown that the main systems and equipment sensitive to electromagnetic interaction are new and modernized control and monitoring systems for mining machinery, telemetry and safety.
Basic methods and means decreasing probability of interferences are given as a method to achieve electromagnetic compatibility in mines.
The book is addressed to engineers designing electrical and electronic equipment and systems and also to communication staff of mines responsible for reliability and safety of exploited systems, particularly in underground mines. It will be also helpful to other specialists and students in present problems of electromagnetic compatibility.

Pielot J.:
Wielokryterialna optymalizacja produkcji
układów technologicznych grup wzbogacalników grawitacyjnych
Wydawnictwo Politechniki Śłąskiej. Gliwice, 2011

Praca zbiorowa pod redakcją H. Klety.:
Wizualizacyjna metoda wspomagania oceny stanu technicznego 
i bezpieczeństwa obudowy szybu z wykorzystaniem 
cyfrowej analizy obrazu
Opracowali Bączek A., Chudek M., Cierpisz S., Heyduk A., Jendryś M., 
Joostberens J., Kleta H.
Wydawnictwo Politechniki Śłąskiej. Gliwice, 2013

Cierpisz S.:
Parametry jakości węgla - pomiary i sterowanie
Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice. 2005